Adlewyrchiad ar Ddiwrnod y Pasg.

“Nac ofnwch: canys mi a wn mai ceisio yr ydych yr Iesu, yr hwn a groeshoeliwyd. 6 Nid yw efe yma: canys cyfododd, megis y dywedodd.”

O Matthew 28:1-10.

“Atgyfodwyd y Crist”

“Mae E wedi atgyfodi yn wir’”

“Aleliwia!”

O Clod y Pasg.

“Tad, i Dy ddwylaw rwyf yn cymeradwyo fy ysbryd.” meddai’r Iesu fel Iddew gwyliadwy, yn union cyn iddo farw, yn ol efengyl Luc.

Dyma’r weddi a adroddwyd pob noson gan Iddewon Uniongred, rhag ofn iddynt farw, yn ymddiried yn Nuw yn ystod “marwolaeth bach” cwsg.

“Mae o drosodd” meddai’r Iesu, yn Ioan 19:30, yn fuan cyn iddo farw.

Mae’r efengylion i gyd yn son am Ilid Iddewi yn mynd a corff yr Iesu, mewn llieniau, i’w feddrod ei hun, wedi ei dorri allan o’r graig. Wedyn rowliodd garreg enfawr i geg y beddrod ond drannoeth gofynnwyd y brif Weinidogion a Pharisiiaid gan Pilate  i sicrhau fod y beddrod wedi ei gau yn gadarn, rhag i ddilynnwyr yr Iesu ddwyn ei gorff a honni ei fod wedi atgyfodi. Yn ol Matthew, caewyd geg yr ogof yn dynn gan y milwyr a gosodwyd gwarcheidwaid o flaen y beddrod.

Mae o WEDI gorffen, gan fod yr Iesu wedi marw a’I gladdu, ond tydio ddim drosodd.

Amser o aros sy’n dilyn ar y ddydd Sadwrn sanctaidd ond ar ddydd Sul y Pasg, wrth i Fair Faglen a Mair arall ymlwybro at y beddrod mae St. Matthew yn son am ddaeargryn ac am angel yn rowlio’r garreg fawr o’r bedd gyda’r gwarcheidwyr yn syrthio ar lawr mewn ofn. Am eironi! Fod yr un sydd i fod yn farw yn y bedd rwan yn fyw a’r amddiffynwyr ar y tu allan, sy fod yn fyw – fel petaen’t wedi marw!

Nes ymlaen mae Matthew yn dweud fod yr amddiffynnwyr wedi derbyn llugrwobruon ac amodau diogelwch, i ddweud fod dilynwyr yr Iesu wedi dwyn ei gorff ymaith yn ystod y nos. Ni ddigwyddodd y canlyniadau oeddynt yn eu ofni – fel sy’n amal ddigwydd.

Mae’r angel yn dweud wrth y merchaid i beidio a poeni, sy’n golygu eu bod yn gwneud, ac wrth reswm.

Gofynnwyd iddynt fynd yno i weld fod yr Iesu wedi ymadael ac i fynd at Ei ddisgyblion a dweud Ei fod wedi atgyfodi a mi wnaiff gwrdd a nhw yn Galileia.

Hynny yw, ni wnaeth yr Iesu godi Ei hun o farwolaeth ar ol bod yn y feddrod am dridiau, ond codwyd Ef gan Dduw.

Mae’n nodedig mae merched a ofynnwyd i wneud hyn o achos, adeg hynny, nid oedd merched yn cael siarad mewn cwrt na fod yn dystion. Roeddynt yn cael eu trin fel pobol eilradd yn enwedig o gefndir Mair Faglen, a honnid o fod yn butain.

Drwy eu gorchymun yn y modd yma, mae Duw yn dewis pobol annisgwyl i drosglwyddo Ei neges o fywyd newydd ac o obaith – a mae hyn yn cynnwys chi a fi, pechawdwyr a tystion anhebyg, fel yr ydym, i ras gwarchodaidd Duw yn y byd heddiw.

Dim ond wythnos yn ol, ar ddydd Sul y Palmwydd, roedd y dorf yn dew o dystion i’r hyn roedd yn digwydd ond rwan dim ond y ddwy ferch sydd ar ol, gan fod y disgyblion yn cuddio rhag ofn be fase’n medru digwydd iddynt ar ol i’w arweinydd gael ei groeshoeli.

Mae St. Matthew yn daethom fod y merched yn llawen ac yn ofnus wrth iddynt ffoi o’r beddrod, a nes ymlaen mae’r Iesu ei Hun yn dweud wrthynt am beidio ac ofni.

Adlewyrchiad am Bumed ddydd Sul Y Grawys ac adeg y  Dioddefaint.

“ Bu llaw yr Arglwydd arnaf, ac a’m dug allan yn ysbryd yr Arglwydd, ac a’m gosododd yng nghanol dyffryn, a hwnnw oedd yn llawn esgyrn. 2 Ac efe a wnaeth i mi fyned heibio iddynt o amgylch ogylch: ac wele hwynt yn aml iawn ar wyneb y dyffryn; wele hefyd, sychion iawn oeddynt. 3 Ac efe a ddywedodd wrthyf, Ha fab dyn, a fydd byw yr esgyrn hyn?”

O Ezekiel 37:1-14, adroddiad heddiw o’r Hen Destament.

“Myfi yw’r atgyfodiad, a’r bywyd: yr hwn sydd yn credu ynof fi, er iddo farw, a fydd byw: 26 A phwy bynnag sydd yn fyw, ac yn credu ynof fi, ni bydd marw yn dragywydd. A wyt ti’n credu hyn? “ Ioan 11:1-45

“I lwyddo mewn bywyd, mae angen tri peth; asgwrn dymuniad, asgwrn cefn ac asgwrn doniol”. Reba McEntire, cantores gwerin o America.

Mae adroddiadau heddiw ynglyn a’r esgyrn sych a atgyfodi Lazarus yn rhai cyfarwydd ond yn cyseinio’n wahanol yma ym Mhennant Melangell, lle mae esgyrn sych ffesantod a defaid yn gorwedd o gwmpas y lle.

Bu esgyrn ddynol, a’u darganfuwyd yn ystod cloddio ym 1958 a 1979 wedi eu gosod yn y Shrin pan ei ailadeiladwyd yn y flwyddyn 1979.

Efallai fod y creiriau hyn yn perthyn i’r santes, neu ddim, ond dywedwyd iddynt fod yn perthyn i ddynes tua 5 troedfedd neu 1.52 medr o daldra.

Mae sawl pererin yn ymweld oherwydd y Shrin ond ni sylweddolais arwyddocad hyn yn llawn nes i mi fynd i mewn i’r eglwys yn fuan ar ol cymeryd y swydd, a gweld corff yn gorwedd ar lawr yn ymyl y Shrin.

Wrth i mi sefyll yno wedi syfrdanu, trodd y corff ataf a dweud “Bore Da!”, nes i mi ddallt mae Pererin Uniongred oedd yma’n addoli’r creiriau a mae’r  holl gardiau gweddi a symbolau o gwmpas y Shrin yn arddangos dylanwad Melangell ym mywydau bobol heddiw.

Efallai fod ei esgyrn sych yn gorwedd yma heddiw ond mae Melangell yn ymgorffori’r gwerthoedd o seintwar, gwellhad a croeso sy’n fyw yma yn ardal y Shrin.

Gofynwyd i Ezekiel “A feder yr esgyrn sych yma fyw?”

Yn y pen draw maen’t yn gwneud, a bywyd newydd yn dod i’r hyn sy’n sych ar ol colli gobaith.

Mae’r un peth yn wir pan gafodd yr Iesu wybod am farwolaeth Lazarus – mae E’n disgwyl deuddydd cyn mynd at Mair a Martha, sy’n drist gan fod yr Iesu heb ddod yn gynt.

Mae Martha hefyd yn pryderu am oglau, sy’n golygu fod Lazarus wedi marw ac nid yn unig ei fod yn anymwybodol.

Ta waeth, pryd mae’r Iesu yn gweld Mair a’r rhai o gwmpas yn wylo, mae Ef hefyd yn wylo.

Nid Duw estron yn defnyddio’r ddynol ryw fel y myn, mo hyn, ond Iesu ddynol yn dioddef colled, galar a phoen.

Wrth i Lazarus godi o’r beddrod, does dim arogl mae’n debyg – yn codi’n fyw o farwolaeth. Mae bywyd wedi adnewyddu ac mae geiriau’r Iesu i Martha yn cael eu defnyddio mewn angladdau Cristnogol hyd heddiw fel atgof o ailsefydlu gobaith wrth wynebu a trechu marwolaeth gan i’r Iesu gael ei atgyfodi nes ymlaen.

Gwelodd Ezekiel bywyd newydd yn tyfu wrth i anadl Duw ailfywiogi’r esgyrn sych, yn union fel i Lazarus ymateb i orchymun yr Iesu i godi o’r beddrod.

Wrth i adeg y Dioddefaint gychwyn, mae llawer sy wedi sychu neu marw mewn bywyd heddiw ac weithiau mae’n anodd ystyried lle fedr gobaith fod. Be sydd angen marw a pha esgyrn sych sydd angen anadl newydd i’w bywiogi, a sut?

Seiniwyd y cwestiynnau yma dros y blynyddoedd ac mae’n ymateb ni’n holl-bwysig; “A fedr yr esgyrn yma fyw?”, “Ydych yn credu hyn?”.

Gyda fy ngweddion,

Pob Bendith,

Christine, Gwarcheidwad.